سوالات متداول
آیا سوالی دارید؟
ابتدا پاسخ های زیر را مطالعه کنید و اگر پاسخ سوال خود را پیدا نکردید سوال خود را برای ما ارسال کنید.
سوالات متداول
پایه ای که پیوند بر روی آن انجام می گیرد در تعیین فاصله موثر است . مثلا وقتی گلابی بر روی پایه ( به ) پیوند زده می شود موجب پا کوتاه شدن گلابی می گردد و در نتیجه فاصله لازم بین آنها کمتر خواهد بود یا پیوند زرد آلو بر روی زرد آلو درخت حاصل تنومند شده و فاصله بیشتری میخواهد اما زمانی که زرد آلو بر روی پایه بادام پیوند شود به علت کمی جثه درخت حاصل شده ، فاصله بین درختان کم در نظر گرفته میشود . برای نمونه فواصل لازم بین تعدادی از درختان میوه در زیر آورده شده است و در صورت پا کوتاه بودن یا پا بلند بودن آن ها تغییراتی داده می شود .
حداقل و حداکثر کاشت درختان میوه :
- سیب و گلابی بر روی پایه های بذری : 5 تا 7 متر
- هلو و آلبالو : 5 تا 6 متر
- زرد آلو : 5 تا 7 متر
- بادام و گیلاس : 6 تا 8 متر
- مرکبات : 7 تا 8 متر
- پسته : 5 تا 7 متر
- گردو معمولی : 10 تا 13 متر
- مو : 2 تا 3 متر
- انار : 2 تا 4 متر
الف - علت هورمونی : هورمون های باز دارنده تولید شده از طریق جنین بذور میوه های در حال رشد اثر باز دارنده بر روی القاء جوانه گل برای سال بعد دارد . هورمون اصلی عامل سال آوری جیبرلین می باشد که مانع از تاثیر گل ها و افزایش سال آوری می شود . اکسین مانع از تمایز گل ها و نیز باعث افزایش سال آوری شده ولی سایتوکینین تمایز یابی گل ها را تشویق می کند .
ب - علت تغذیه ای : از طرفی این میوه های درحال نمو مقادیر بسیار زیادی از کربوهیدرات های ساخته شده توسط برگ ها را صرف رشد خود نموده و میزان انرژی لازم برای تمایز کافی گل ها وجود نخواهد داشت .
گلابی : گل آذین آن نا محدود و دارای 7 تا 8گل می باشد ، جوانه های گل همانند سیب در انتهای اسپورها و شاخه های کوتاه بر روی شاخه های دو ساله و مسن تر است و تمایز یابی گل ها اوایل تابستان انجام می گیرد . اکثر ارقام گلابی دارای سال آوری نیستند ، ارقام هاردی و کوهیس روی پایه به تمایل به سال آوری دارند .
به : جوانه گل فقط حاوی یک گل است که در انتهای یک شاخه کوتاه در فصل جاری به وجود می آید ، تمایز یابی گل ها قبل از باز شدن جوانه های گل دانه دارها مخلوط و انتهایی است درخت به دارای سال آوری نیست .
زردآلو : گل های درخت زرد آلو بر روی شاخه های یک ساله و یا بر روی اسپورهای موجود بر روی شاخه های دو ساله و مسن تر و به صورت جانبی تشکیل می شوند گل ها منفرد یا تکی هستند و تمایز یابی اواسط مرداد صورت می گیرد .
هلو : گل ها به صورت منفرد و جانبی در داخل جوانه ساده و بر روی شاخه های یک ساله تشکیل می شود ، تمایز یابی گل ها اواسط تابستان انجام می شود و درختان هلو علی رغم تولید محصول زیاد در یک سال سال آوری ندارد .
بادام : گل به صورت ساده منفرد جانبی بر روی شاخه های یک ساله انجام می گیرد . زمان تمایز یابی گل ها اواخر تابستان است ، به خاطر این که میوه ها در مقایسه با هلو ریز تر هستند . درصد بیشتر از گل ها باید به میوه تبدیل شوند تا محصول اقتصادی داشته باشیم و لذا در بادام تنک کردن انجام نمی گردد و محصول زیاد نیز باعث تناوب باردهی نمی گردد .
آلبالو : جوانه های گل دو تا چهار تایی هستند و گل ها بر روی اسپورها و شاخه ها به صورت جانبی تشکیل می شوند زمان تمایز گل ها اواخر تیر می باشد .
انجیر : گل ها در زاویه برگ تشکیل می شوند که یک جوانه رویشی در وسط و دو جوانه گل در کنار تشکیل می شوند . تمایز گل های محصول اول انجیر در اواخر تابستان سال گذشته انجام می شوند ولی در مورد انجیرها یی که محصول دوم و سوم تولید می کنند میوه بر روی شاخه های سال جاری تشکیل شده و گل ها نیز در همان سال تمایز می یابند .
خرمالو : تمایز گل ها در خرمالو در تیر ماه سال قبل انجام می شود گل های ماده اغلب تکی یا منفرد و جانبی هستند ولی گل های نر به صورت گل آذین گرزن می باشند .
فندق : گل های نر فندق به صورت شاتون بر روی جوانه های جانبی شاخه های سال جاری تشکیل می گردد ، گل های ماده به صورت گروهی بر روی شاخه های فصل جاری تشکیل می شود که این شاخه های کوتاه خود حاصل از جوانه مرکب است که بر روی شاخه یک ساله تشکیل شده است هر دو گل نر و ماده در تابستان سال قبل تمایز می یابند .
گردو و پکان هیکوری : عادت گل دهی مشابه دارند گل های نر به صورت شاتون های جانبی بر روی شاخه های یک ساله و گل های ماده آن ها به صورت انتهایی بر روی شاخه های فصل جاری حاصل از یک جوانه مخلوط به دست می آید ، تمایز یابی گل های نر در اردیبهشت ماه سال قبل و گل ماده بهمن و فروردین انجام می گیرد .
شاه بلوط : گیاه یک پایه هر دو گل نر و ماده بر روی شاخه های فصل جاری تشکیل می شود و گل های ماده در قسمت پایین شاخه فصل جاری یعنی در قاعده شاتون های نر تشکیل می شود و سه میوه را در داخل یک پوشش خاردار تولید می کند .
پسته : گیاه دو پایه و گرده افشانی توسط باد ، گل آذین یک خوشه مرکب ، گل های نر و ماده هر دو به صورت جانبی روی شاخه های یک ساله تشکیل می شوند و گل ها در اوایل اردیبهشت تمایز می یابند . پسته دارای سال آوری می باشد و در سال آوری جوانه های گل در اردیبهشت ماه تشکیل شده اند و در طی تابستان ریزش نموده و منجر به سال آوری می گردد که هر دو عامل هورمونی در آن دخالت دارند ، در مقایسه دلیل سال آوری درختانی مانند سیب عدم تشکیل جوانه گل و نه ریزش جوانه می باشد .
انگور : خوشه های انگور بر روی شاخه های سال جاری به وجود می آیند که این شاخه خود حاصل از یک جوانه مرکب است که بر روی شاخه های یک ساله تشکیل می گردد ، تمایز یابی گل آذین اواسط تابستان سال قبل صورت می گیرد ولی تمایز یابی گل ها در بهار همان سال انجام می شود و گل ها در اوایل بهار و قبل از باز شدن جوانه گل تشکیل می شود .
توت فرنگی : گل ها از جوانه های روی طوقه حاصل می شوند و گل ها در ابتدا حالت انتهایی داشته و بعد از رشد جوان محوری حالت جانبی به خود می گیرد . در ارقام بهاره تمایز یابی گل ها در طی روز های کوتاه پاییز سال قبل انجام می گیرد ولی در ارقام همیشه بارده گل های محصول پاییزه از اوایل تابستان همان سال یعنی در روز بلند تمایز می یابند .
تمشک و سیاه توت : جوانه های گل روی شاخه های یک ساله تشکیل میشوند که در سال بعد تولید گل و محصول می کنند و سپس این شاخه های دو ساله از بین می روند و تمایز یابی در اواخر تابستان صورت می گیرد .
از میان مواد غذایی اصلی (نیتروژن ، فسفر، پتاسیم) درختان میوه ، به طور معمول تا آغاز باروری ، تنها به نیتروژن اضافی نیاز دارند و مقدار فسفر و پتاسیم موجود در خاک برای تامین نیازهای آنها تا آن زمان کافی است . مگر این که خاک از نظر این دو عنصر، کمبودی داشته باشد . مناسب ترین روش برای تعیین میزان کود ، آزمایش خاک است که بعد از انجام آزمایش خاک می توان با دقت میزان کود را تعیین و به مصرف گیاه رساند . ولی در حالت معمول برای اضافه کردن نیتروژن به خاک فرمول کلی و بسیار تقریبی به وسیله باغداران به کار گرفته می شود . طبق این فرمول ، باید برحسب میزان رشد ، در هر سال 60 تا 90 گرم نیتروژن خالص به ازای هر سال سن درخت تا حداکثر 500 تا 1000 گرم ، به هر درخت داده شود . بدین ترتیب ، یک درخت پا کوتاه به ازای هر سال 60 گرم و یک درخت قوی و با رشد خوب به ازای هر سال سن خود 90 گرم نیتروژن در سال دریافت خواهد کرد و پس از رسیدن به میزان حداکثر، مقدار کود دریافتی سالیانه آنها به ترتیب در 500 و 1000 گرم ثابت خواهد ماند که باید در دو یا سه نوبت ، یک بار در اول بهار و یک تا دو بار در طول فصل رویش ، به درخت داده شود .
میزان مصرف کودهای فسفره و پتاسه، برحسب نوع گیاه و مقدار این کود ها در خاک ، 50 تا 150 کیلو در سال در هکتار است . بدین منظور، باید کود ها با خاک زیر سایه انداز درخت مخلوط گردند و در صورت امکان ، بی درنگ آبیاری شود . عناصر کم مصرف مانند آهن ، روی ، منیزیم و غیره را باید تنها در صورتی به خاک اضافه کرد که علایم خاص کمبود آنها در باغ دیده شود . برای تعیین مقدار مورد نیاز از عناصر یاد شده ، بهترین راه تجزیه برگ و اندازه گیری مقدار عنصر مورد مقایسه آن با مقدار یک گیاه سالم و با اعداد جداول خاصی که برای این کار وجود دارد است . کود های حیوانی دارای ارزش غذایی کمتری هستند و بیشتر به خاطر بهبود خواص فیزیکی خاک و بالا بردن قدرت نگهداری آب مورد مصرف قرار می گیرند . برحسب میزان مواد آلی موجود در خاک ، مصرف 10 تا 40 تن کود دامی پوسیده در سال در هر هکتار باغ توصیه شده است . در بسیاری از موارد کشت کود سبز به ویژه گیاهان یک ساله تیره لوبیاسانان که قدرت تثبیت نیتروژن هوا را دارند ، در بین درختان باغ توصیه می شود . این گیاهان ، هنگامی که در آخر فصل رشد با شخم زدن با خاک مخلوط شوند ، اولاً مانند کود های دامی ، خواص فیزیکی خاک را بهبود می بخشند ، ثانیاً با رها کردن نیتروژن تثبیت شده خود در خاک حاصل خیزی آن را بالا می برند .
به طوری که هرس شدید در سال های اولیه به علت خاصیت تحریک کنند گی رشد شاخه های اولیه سبب تأخیر در به محصول رفتن درختان می گردد وعملاً باردهی را به عقب می اندازد . در مقایسه درختانی که در سال های اولیه هرس فرم دهی نمی گردند با درختان هرس شده گروه اول زود تر به محصول می روند . برای هرس فرم دهی ما باید از هرس های سنگین جلوگیری کنیم و لذا در سال های اولیه برای فرم دهی بهتر است هرس در حد امکان سبک تر صورت گیرد تا تاثیر چندانی در به محصول رفتن درخت ایجاد نشود . در مقایسه دو هرس زمستانه و تابستانه هرس زمستانی اثرات منفی شدید تری داشته و بیشتر سبب تأخیر در باردهی می گردد و به همین خاطر برخی از محققان در مورد به خصوص درختان سیب بر روی پایه های پا کوتاه کاربرد توام هرس سبک و خم کردن شاخه بهتر از هرس سنگین میدانند . هرس در مورد درختانی مثل زیتون سبب تنظیم باردهی Palmett ها مانند هرس سیستم پنجه ای یا کاهش سال آوری درختان می گردند . هرس با باز کردن تاج درخت سبب مواجه بهتر شاخه های درون تاج با نور خورشید شده و ضمن افزایش راندمان فتوسنتز در داخل تاج درخت باعث تحریک بیشتر جوانه های گل در این منطقه می گردد . درختان به طول مدت روز حساسیت ندارند ولی به شدت نور حساسیت دارند ولی توت فرنگی به طول مدت روز حساسیت دارد اگر به سیب کمتر از یک حد مقدار نور برسد در تشکیل گل و جوانه اسپور اختلال ایجاد می شود . درمورد درختان سیب نفوذ کمتر از 30 درصد نور خورشید به داخل تاج سبب اختلال در تشکیل اسپورها شده و گل دهی محصول را در داخل تاج کاهش می دهد ، این روند روی کیفیت میوه هم مؤثر است به طوری که آنتوسیانین ها در مورد بعضی از درختان فقط در حضور نور تشکیل می شود مثل سیب ، گلابی ، هلو و زردآلو و بنابراین میوه هایی که در داخل تاج درخت قرار دارند عمدتاً رنگ قرمز کمتری دارند .
سیب و گلابی : تشکیل میوه در سیب و گلابی به دلیل این که بر روی اسپورهایی است که بر روی شاخه های دو ساله و مسن تر تشکیل می شوند این درختان بعد از باردهی هرس سبک می شوند تا سیستم اسپور مزبور بتواند توسعه یابد . هرس سنگین موجب رشد تعداد زیادی شاخه های یک ساله طویل و بی بار شده و محصول دهی درخت را کم می کند . در درختان سیب استاندارد هرس بیشتر شامل تنک کردن قسمت های متراکم تاج ، حذف شاخه های خشک شده و بیمار و حذف شاخه های ضعیف و نازک و غیر بارده در محل هایی از تاج درخت است که انتشار نور ضعیف می باشد . رشد سالیانه بیش از 20تا 40سانتی متر در سیب و گلابی محدود نمی باشد .
گیلاس و آلبالو : تشکیل میوه گیلاس بر روی اسپورهای کوتاه می باشد و لذا این درخت هرس باردهی سبک دارد و در درختان آلبالو 15 سانتی متر رشد سالیانه نیاز است تا توازن بارده به دلیل تولید گل زیاد و برگ نا کافی مقداری هرس سالیانه نیاز می باشد در آلبالو حداقل بین رشد رویشی و گل دهی برقرار شود . محصول خوبی طی 12سال اول بعد از هرس فرم با مقدار هرس کم و یا بدون هرس تولید می کنند .
آلو : آلو های اروپایی و صرفاً شاخه های خشک و بیمار حذف می گردند و با متراکم شدت قسمت های بارده مقداری هرس شاخه زنی در این درختان انجام می شود .
آلو های ژاپنی : میوه های درشت تر و شاخه های شکننده تری دارند و لذا سنگین تر از آلو های اروپایی هرس می شوند .
هلو : در درخت هلو هرس سنگین انجام می شود که به هرس گوش خرگوشی مرسوم است ، درختان معمولی 5 سال محصول سنگین تولید میکنند . میزان رشد مناسب سر شاخه که در هلو برسد این درختان 30 تا 50 سانتی متر می باشد در صورتی که رشد سر شاخه به محدوده 10 تا 30 سانتی متر نیازمند به هرس بار دهی هستند تشکیل جوانه گل در هلو بر روی شاخه یک ساله می باشد به دلیل تشکیل زیاد جوانه گل و اندازه برگ میوه که سبب تولید محصول سنگین می گردد ، این درختان نسبت به سایر درختان هسته دار و دانه دار هرس سنگین تری نیاز داشته و گفته می شود که بهتر است تا 50 درصد شاخه های یک ساله حذف یا سربرداری گردد تا هم سبب تعادل میوه در سال بعد و بنابراین یا گرسنگی ریشه و لذا کاهش عمر درخت گردد و همین است که این هرس شدید سبب ممانعت از ایجاد تحریک و تولید شاخص شده و لذا تولید محصول برای سال بعد را تضمین نماید .
بادام و زرد آلو : نحوه تشکیل میوه و هرس درختان بادام و زرد آلو شبیه به هلو می باشد با این تفاوت که این درخت کمی سبک تر هرس می شود .
انگور : میوه دهی درخت انگور بر روی شاخه های سال جاری انجام می شود که این شاخه ها خود از جوانه های مرکبی حاصل شده اند .
هرس میوه و شکوفه : در شرایط طبیعی یعنی هرس مناسب ، تغذیه خوب درختان ، گل دهی کافی ، گرده افشانی به موقع و دمای مناسب در زمان گرده افشانی و تشکیل میوه برخی از درختان بیش از توان خود تولید میوه می نمایند که این می تواند منجر به کاهش سایز و کیفیت میوه و عمر درخت و سلامت درخت گردد و لذا با تنک کردن در صدد مقابله با این مشکلات بر می آییم به طور کلی تنک در سطح تجاری برای درختان سیب و گلابی و نیز برای درختان هسته دار مانند هلو ، زرد آلو و برخی ارقام آلو انجام می گردد و در مورد درختانی که تعداد میوه تاثیر چندانی بر روی سایز و کیفیت آن ندارد مانند بادام و گیلاس تنگ انجام نمی شود . پس هرس و یا تنک کردن میوه به منظور جلو گیری از شکستن شاخه ها ، متعادل نمودن میزان بار دهی سالیانه ، کمک به مرغوبیت و درشتی میوه صورت می گیرد و حائز اهمیت است . بهطورکلی برای درخت سیب 30تا 40 برگ به ازای هر میوه نیاز است و در صورت عدم وجود این تناسب میوه ها کوچک تر و کم کیفیت تر خواهد بود هر چقدر عملکرد بالا تر باشد و تعداد میوه ها بیشتر باشد اندازه میوه ها کوچک تر خواهد بود ، اگر تنک را به نحوی انجام دهیم که عملکرد به 80 درصد عملکرد نهایی برسد میوهها دارای سایز مطالبی خواهند بود . هرچقدر تنک کردن زود تر انجام شود سبب تاثیر برافزایش گل دهی برای سال بعد می گردد ، در سیب حداکثر 40روز بعد از تمام گل و در گلابی 60 روز بعد از تمام گل ، مؤثر بر افزایش گل دهی در سال بعد است ، تنگ اگر زود هنگام انجام شود سبب افزایش تقسیم سلولی میوه های همان سال می گردد و تنک دیرهنگام بیشتر سبب بزرگ شدن سلول ها می شود به طورکلی هر چقدر تنگ دیر تر انجام شود اثر کمتری در افزایش اندازه میوه دارد . هرس میوه در مورد درختانی که شاخه های آن مقدار زیادی میوه بیش از آنچه که در حد توانایی شاخه ها است در بردارند و اگر شرایط برای رشد و نمو آن ها مساعد باشد اگر چه در آخر سال موقع بهره برداری از لحاظ وزنی مقدار متشابهی میوه برداشت می شود ولی میوه های حاصله اعم از سیب و هلو و گلابی ریز و نا مرغوب و فاقد رنگ و عطر و طعم طبیعی خواهند بود . به علاوه رشد شاخه هایی که از نظر بار دهی در سال بعد حائز اهمیت است متوقف و میزان محصول در سال بعد مخصوصاً در انواع سیب کاهش خواهد یافت . عملیات این نوع هرس از موقعی شروع می شود که میوه ها به اندازه یک فندق شده باشند و به تدریج طی سه یا چهار مرحله خاتمه می پذیرد . در هر یک از مراحل فوق درصد میوه هایی که لازم است روی درختان باقی بمانند نگهداری نموده تا این که خطر بروز عواملی از قبیل آفات ، به خصوص کرم سیب و تگرگ و غیره از بین برود . عمل تنگ کردن ممکن است به وسیله دست ، قیچی و یا شاخه کشی صورت گیرد .
در عمل به وسیله دست یک شاخه را گرفته و با دست دیگر به ملایمت روی شاخه مزبور تعداد از میوه ها را تنک کرده و در تنک به وسیله قیچی میوه ها را از ناحیه دم از شاخه جدا می کنیم در تنک به وسیله شاخه کش ها گرچه دقیق نیست ولی کار بیشتری دارد . شاخه کش تشکیل شده ای یک حلقه توپر پلاستیکی به شکل نیمه بیضی به طول تقریبی 40و عرض 30سانتی متر که در انتهای یک چوب یک الی یک و نیم متر قرار دارد .
در عمل آن را روی یک شاخه پر بار می کشیم و در نتیجه مقداری از میوه های اضافی می ریزند . میوه های ریخته شده را بایستی فوراً جمع آوری نمود لازم به تذکر است که بین هرس شاخه و هرس میوه رابطه ای موجود است ، بدین ترتیب که هر اندازه هرس شاخه ها شدید تر باشد تنک کردن میوه کاری کمتری خواهد برد .
دلایل زیادی در مورد ریزش میوه درختان قبل از رسیدن وجود دارد . بی جهت نگران نشوید ریزش میوه ممکن است طبیعی یا مربوط به آفت یا محیط باشد . با مشاهده و ارزیابی دقیق می توان علت این ریزش را مشخص نمود و با انجام اقدامات مناسب از ریزش غیر طبیعی درختان جلوگیری نمود . ریزش طبیعی میوه درختان در اثر بروز برخی تغییرات در مراحل مختلف رشد به وجود میآید . میوه درختان سیب ، گلابی و به در اوایل تابستان معمولاً به دفعات کمتر از گیلاس می ریزد . این ریزش نتیجه عدم توانایی درخت در تامین مواد غذایی برای تعداد زیاد میوه تشکیل شده روی درخت می باشد . گلدهی خیلی زیاد و گرده افشانی گسترده موجب تولید میوه به تعداد بیش از توان درخت در حفظ فیزیولوژیکی آن می گردد. درخت در تلاش برای ذخیره انرژی ، میوه های اضافی را میاندازد . اساساً ، تنک کردن طبیعی در نتیجه رقابت بین میوه هاست . عوامل نا مساعد محیطی از قبیل سرما ، گرما و تغییرات ناگهانی رطوبت موجب ریزش میوه های نارس می شود . در رابطه با شرایط خاک در اثر آبیاری نا منظم ، کمبود عناصر غذایی نیز موجب ریزش میوه درختان می گردد . تشخیص کمبود عناصر غذایی در صورت بروز کمبود چند عنصر غذایی اغلب مشکل می باشد . تجزیه برگی می تواند به تشخیص کمبود نوع عنصر غذایی کمک نماید . گاهی در اثر باد بردگی علف کش ها ممکن است ریزش میوه درختان به وجود آید . خسارت آفات و بیماری ها روی درختان میوه علائم مشخص تولید می کنند که با مشاهده علائم فعالیت آفات و بیماری ها می توان به علل ریزش میوه ها پی برد .
کاشت پاییزه و کاشت بهاره که در کشت پاییزه در مناطق با زمستان ملایم که دارای بارندگی کافی می باشد انجام می گیرد ، در این روش کاشت ریشه ها تا بهار اصطلاحاً خود را گرفته و کمی رشد کرده و نهال کاملاً مستقر می گردد . کشت بهاره در مناطقی که زمستان های سرد و یخبندان دارند انجام می شود در این حالت معمولاً زمانی شروع به درخت کاری می کنیم که میانگین درجه حرارت حداقل به 7 رسیده باشد . بهتر است درخت کاری در زمانی که هوا ابری ( در مقابل هوای سرد و صاف ) و زمانی که نسیم ملایمی می وزد ( در مقایسه با زمانی که ورزش باد شدید است ) انجام شود . در مناطق معتدله کشت بهاره داریم ( ایران ) در پاییز هم نهال در دسترس نیست اگر امکان کاشت وجود داشته باشد . در منطقه معتدله با کاشت پاییزه گیاه رشد قوی تر و بهتری نسبت به گیاهانی با کشت بهاره دارد .